gevelreiniging

gevelreiniging: 10 praktische tips & nuttige informatie

Gevel reinigen

Een gevel moet goed onderhouden worden. Je kunt regelmatig zelf je gevel reinigen. Zo ontdoe je aanslag van mos en algen door de begroeiing ervan weg te schrapen. Behandel daarna de gevel met een algen- en/of mosverwijderingsproduct. Met een hogedrukreiniger kun je al snel lichte vervuilingen weg spuiten. Let er op dat je niet te hard te werk gaat, want je kunt de beschermlaag beschadigen, waardoor er schade kan ontstaan. Het lukt niet altijd met een hogedrukreiniger alle vuil weg te krijgen. Je kunt aanslag wat is blijven zitten voorzichtig met een harde borstel schoon borstelen. Gebruik nooit een staalborstel hiervoor, omdat je hiermee de gevel makkelijk beschadigen kunt. Is de gevel nog niet schoon geworden? Besteed het reinigen dan uit aan de specialist.

Roet moet echt regelmatig verwijderd worden, meestal is hier een chemisch middel bij nodig om het weg te krijgen. Dit kan beter worden overgelaten aan de vakman, omdat deze weet welk middel het beste gebruikt kan worden. Het middel moet doeltreffend zijn voor het verwijderen van de specifieke vervuiling maar mag het soort oppervlakte niet beschadigen. Deskundigen raden aan eerst een zogenaamde reinigingsproef te doen, waarbij een zeer kleine oppervlakte wordt bewerkt. Vervuiling kan op den duur grote schade aan de gevel toebrengen. Door vervuiling kan de gevel vocht vasthouden. Op vochtige plaatsen gedijen bepaalde bacteriën die zure deeltjes vormen. Deze zijn schadelijk voor de gevelondergrond.

Chemisch reinigen

Chemisch reinigen is een techniek die je beter kunt overlaten aan de specialisten. Het wordt alleen toegepast bij sterk vastgezet vuil (bijvoorbeeld verfresten of roetplekken) en als er geen andere mogelijkheid tot reinigen is. Voor het chemisch reinigen worden scheikundige reinigingsproducten gebruikt, zoals zuren en basische oppervlakteactieve stoffen, organische oplosmiddelen, enzymen en bacteriën. Ook worden middelen gebruikt die speciaal bedoeld zijn om specifieke vlekken (bijvoorbeeld graffiti) te verwijderen. De meest gebruikte reinigingsmiddelen zijn waterstoffluoride, zoutzuur, zwavelzuur en fosforzuur. Het is dan ook een methode die bij ondeskundig gebruik en geen goede voorzorgsmaatregelen het milieu ernstig zou kunnen aantasten. Bij deze techniek wordt met een zachte borstel het chemische product op een bevochtigd geveloppervlak aangebracht. Het bevochtigen is nodig om het risico op aantasting van het oppervlak te beperken. Het bevochtigen moet van onder naar boven worden gedaan. Zodoende wordt voorkomen dat het vuile water in de poriën van het droge gevelmateriaal dringt. Het product wordt vervolgens aangebracht en het moet vijf tot dertig minuten inwerken. Hoelang het inwerken nodig is, hangt af welk product men gebruikt. Na het inwerken wordt de gevel gespoeld met water of stoom onder druk om het vuil los te maken en vervolgens te verwijderen. Het afvalwater wordt opgevangen en in de meeste gevallen gerecycled.

Dakreiniging

Veel gevelspecialisten zijn ook gespecialiseerd in reiniging van het dak. De vervuiling die er het meest voorkomt zijn: algen, mos en atmosferische vervuiling. Bij een schone gevel hoort een schoon dak. En naast het feit dat een schoon dak er mooier uitziet, zijn er ook technische redenen op het dak (periodiek) te (laten) reinigen. Zo is mosgroei schadelijk voor het dak. De wortels van het mos groeien namelijk net als in de poriën van de stenen van de gevel ook in poriën van de dakpannen. Bij regen zetten de wortels zich uit en kunnen hiermee scheurtjes of afbrokkeling veroorzaken die de waterwerende functie van de dakpannen sterk verminderd. Er kunnen zo lekkages ontstaan. Algen vormen een voedingbodem voor mos. Ze vreten in op de dakbedekking waardoor een verkleuring tot stand komt. Zwarte aanslag op het dak duidt op atmosferische vervuiling. Atmosferische vervuiling wordt veroorzaakt door verkeer (vooral langs drukke wegen of vliegvelden) en industrie. Zwarte aanslag wordt ook wel roet of roetaanslag genoemd. Je herkent het aan een grijze tot zwarte gloed over het dak. Dat ziet er niet mooi uit, maar het bevordert daarbij ook weer de groei van mossen en algen. Door de vervuiling blijft het vocht langer zitten. Wanneer je dus het dak laat reinigen, denk dan ook aan het dak.

Gevel impregneren

De gevel impregneren betekent letterlijk dat de gevel wordt behandeld met een vloeibare stof die het metselwerk en stenen beschermd tegen vuil en vocht. De gevel wordt daarbij met een hydorfobeermiddel tot een bepaalde diepte geïmpregneerd. In het hydorfobeermiddel zitten waterafstotende stoffen. De waterwerende eigenschappen van deze stoffen zorgen voor een langer behoud van het metselwerk en stenen. Hetzelfde effect bereik je ook door de gevel te voorzien van een laag verf. Je behoudt echter de originele staat van de gevel als je kiest voor impregneren.

Ons regenachtige kikkerland kan veel schade toebrengen aan de gevel, vooral bij oudere huizen. Het voegwerk en bakstenen zijn poreus en nemen bij nat weer vocht op. Het water verdampt weer bij droog weer, maar bij een langere periode van natte weersomstandigheden kan er uiteindelijk vochtdoorslag optreden. Het water dringt door de voegen en stenen. In de woning komt het vocht binnen en er kan schimmelvorming, vervuiling en vorstschade ontstaan. Deze problemen hoeven niet altijd aan de gevel te liggen, het kan ook zijn dat de schimmel is ontstaan door condensvorming. Het is dus belangrijk om er achter te komen of de oorzaak ligt aan het doorslaan van water door de gevel of dat het verholpen kan worden door het isoleren van de buitengevel. Omdat beide werkzaamheden het beste kunnen worden uitbesteed aan een gespecialiseerd bedrijf, is het raadzaam daar eerst deskundig advies over in te winnen. Voor het impregneren van gevels is vakkennis nodig. Niet alle soorten hydrofeermiddelen zijn geschikt voor alle soorten oppervlakten. Het aanbrengen van het hydorfobeermiddel moet zorgvuldig gedaan worden. Er moet naar de ondergrond gekeken worden. De voegen mogen geen oneffenheden vertonen. Is dat wel het geval, dan kan er beter voor gevelrenovatie worden gekozen.

Gevelrenovatie

In de loop der jaren kunnen er scheuren in de gevel ontstaan of andere beschadigingen. De voegen kunnen bijvoorbeeld zodanig aangetast zijn, dat gevelreiniging geen optie is. In dat geval is er de mogelijkheid tot renovatie van de gevel. Er zijn gespecialiseerde bedrijven die deskundig advies en uitvoering geven aan het renoveren van stenen gevels en het voorzien van nieuwe voegen. Oude voegen worden met behulp van een compressor en pneumatische hamer deskundig verwijderd. Ook wordt gebruik gemaakt van een slijptol om de voegen uit te slijpen. Na het verwijderen van de oude voeg wordt de muur aangepakt met een hoge drukspuit om de laatste resten voeg te verwijderen en de stenen te reinigen. Graffiti wordt verwijderd met behulp van de straaltechniek. Hierna wordt de nieuwe voeg aangebracht.

Voegwerk is een vak apart. Er bestaan zes soorten voegwerk: de doorgestreken voeg, de gladde voeg, de knipvoeg, de schaduwvoeg, de snijvoeg en de borstelvoeg. De verschillende voegen zorgen voor een eigen uitstraling. De voegen moeten op verschillende manieren worden behandeld. Ook heeft de ene voeg een langere levensduur dan de andere.

Het vervangen van kapotte stenen wordt steenreparatie genoemd. Ook dit is een vak apart. Het wordt gedaan door speciaal hiervoor opgeleide vakmensen. De nieuwe steen die de oude steen vervangt, wordt bijgewerkt met zogenaamde steenrestauratie mortel om hem in dezelfde kleur van de overige stenen te krijgen. Ook de restauratie van beschadigde balustraden, ornamenten en sierlijsten behoort tot gevelrenovatie. Ze worden gerepareerd, zonder dat ze na de restauratie van het origineel afwijken. Gevelrenovatie eindigt ten slotte met het impregneren van de gevel. Ook kan er gekozen worden voor een speciale coating die beschermt tegen graffiti, brand of corrosie (bij metalen gevelplaten).

Kosten gevelreiniging

De kosten voor gevelreiniging hangen samen met de oppervlakte, het te gebruiken materiaal, machinehuur en steigerkosten. Meestal wordt voor de oppervlakte een prijs per vierkante meter berekend. Hogedrukreinigen kost gemiddeld 4,50 euro per m2, impregneren kost gemiddeld 6,50 euro per m2 en stralen kost gemiddeld 15 euro per m2. Omdat het vaak een behoorlijke uitgave is, loont het zich om meerdere offertes aan te vragen. De meeste gevelspecialisten zullen een bezoek aan huis brengen om de gevel  te inspecteren en een offerte op maat uit te brengen. Om zeker te zijn dat het bedrijf goed werk levert, kun je vragen of je een pand mag bezichtigen waar ze op dat moment aan het werk zijn. Je kunt de eigenaar van het pand vragen naar de bevindingen en je kunt eventueel referenties opvragen. Eventueel kun je de kosten met de buren delen om te besparen op de kosten van machinehuur en steigerbouw. Mogelijk kun je meerdere buren overtuigen om de gevel te laten reinigen en hiermee een leuke korting bedingen. Investeren in gevelreiniging is geen weggegooid geld. De gevel is het als het ware het uithangbordje van de woning en kan daardoor mede van invloed zijn op de waarde van de woning. Een grondige gevelreiniging zal er voor zorgen dat de woning weer als nieuw lijkt. Gevelreiniging is overigens wel iets anders dan gevelrenovatie. De prijzen voor gevelrenovatie liggen een stuk hoger.

Soorten vervuiling

In Nederland komt algengroei en mos veel voor. Andere vormen van vervuiling herken je aan een witte, grijze of zwarte aanslag. De verschillende soorten vervuiling vragen om reiniging met verschillende soorten technieken:

Algen
Algen zijn te herkennen aan een groenige waas over de gevel. Ze komen in Nederland veel voor. Je kunt ze verwijderen door middel van stoomreinigen. Omdat ze echter hardnekkig terugkomen, is het aan te raden de gevel na het stoomreinigen na te behandelen met een algendoder.

Mos

Net als algen vormt het mos in Nederland een echte plaag op gevels. Je herkent het mos aan de groene begroeiing die vooral in de voegen voorkomt, maar ook in de stenen. Stoomreinigen helpt het mos te verwijderen. Net als algen groeit mos snel weer terug. Dit is tegen te houden door het gebruik van een mosdoder.

Witte aanslag

Witte aanslag kan duiden op kalkaanslag, zoutuitbloei en salpeter. Zoutuitbloei ontstaat wanneer zouten aan de oppervlakte van een gevel uitkristalliseren. Zoutproblemen komen voort uit vochtproblemen. Ze zijn schadelijk voor het metselwerk van de gevel, want ze zetten de poriënstructuur van het metselwerk onder druk. Het metselwerk kan afpoederen of afschilferen. Salpeter is een zuur dat veroorzaakt wordt door opstijgend vocht. Alle drie mogelijke oorzaken van de witte aanslag zijn het gevolg van een chemisch proces in het metselwerk (stenen, voegwerk en metselmortel). Er moet uiteraard gekeken worden naar de oorzaak van het probleem. De gevel kan gereinigd worden met behulp van chemische reiniging of door stralen.

Zwarte aanslag

Smog is in de meeste gevallen de oorzaak van zwarte aanslag op de gevel. Je ziet het veel verschijnen bij de schoorsteen en westgevels. Omdat zwarte aanslag heel lastig te verwijderen is, zal het reinigen met stoom niet afdoende zijn. Je moet hier kiezen voor chemisch reinigen.

Grijze uitslag bakstenen/vergrauwing
De grijze uitslag is het gevolg van een chemisch proces, namelijk metaal-oxidatie, wat zich in de stenen afspeelt. Het komt voor op plaatsen die vaak nat en vochtig worden, zoals westgevels en schoorstenen en de plekken waar veel wind omheen waait. Je kunt de gevel alleen schoon krijgen door middel van stralen.

Steensoort en reinigings

Er zijn meerdere technieken om de gevel te reinigen. Welke methode het beste resultaat geeft, hangt vaak af van de steensoort van de gevel en uiteraard het type vervuiling.

Betonnen stenen
Betonnen stenen zijn erg hard en duurzaam. Ze absorberen niet veel water en kunnen daarom prima gereinigd worden door middel van stoomreinigen. Tenzij de gevel sterk vervuild is, in dat geval kan beter voor de methode van chemisch reinigen worden gekozen.

Kalkzandsteen

Kalkzandsteen werd veel in gevels verwerkt in de jaren 1985 – 1995. Vanwege de harde, maar zeer poreuze structuur van kalksteen kan de steen snel vuil aantrekken. Het dient aanbeveling om kalkzandsteen gevels elke tien jaar te (laten) impregneren. De beste methode om deze steen te reinigen is de stoom reiniging.

Rode baksteen

Rode bakstenen raken net als kalkzandstenen snel vervuild door uitlaatgassen en andere atmosferische vervuiling. Omdat stoomreiniging niet afdoende is het hardnekkige vuil te verwijderen, is hier het chemisch reinigen de meest toegepaste methode.

Lichtgele steen
In de jaren 90 werden veel gevels gebouwd met een licht gele baksteen. De licht kleur laat na enkele jaren al gauw een grauwsluier zien, het gevolg van een chemisch proces dat in de stenen plaatsvindt. Deze grauwe waas komt vooral voor op plaatsen die het meest vochtig zijn, bijvoorbeeld de westgevel, schoorsteen, en hoeken waar veel wind wordt opgevangen. Deze vervuiling moet aangepakt worden met een nevelstraaltechniek.

Stucwerk

Tegenwoordig zie je veel gevelafwerking in de vorm van stucwerk. Het stucwerk vraagt om onderhoud. Algen, mos en zwarte aanslag zijn de meest voorkomende verontreinigingen. De kwetsbare structuur van stucwerk kan het best op een milde manier worden gereinigd met heet water onder een aangepaste druk, het liefst met reinigingsmiddel.

Geschilderde gevel

Een geschilderde gevel zal elke 5 tot 10 jaar opnieuw geschilderd moeten worden. Tussentijds kan vervuiling bestaande uit mossen en algen gereinigd worden met de stoomreinigingstechniek, eventueel in combinatie van een mild reinigingsmiddel.

Stoom reinigen

Voor het reinigen van de gevel kunnen verschillende technieken worden toegepast. Het stoomreinigen, ook wel stoomcleanen genoemd, gebeurt met leidingwater zonder toevoegingen en een hogedrukreiniger of stoomgenerator. Het is de meest simpele en meest voorzichtige oplossing om de gevel te reinigen als het gaat om lichte vervuiling. Via een speciale spuitkop wordt uit de reiniger of generator stoom gegenereerd. De stoom wordt op het gevelvlak gespoten onder hoge druk. Door de combinatie van de druk en de hete stoom laat lichte vervuiling los. Het opgeloste vuil wordt vervolgens van de gevel gespoeld. Het reinigen van de gevel op deze manier is eigenlijk alleen succesvol om licht oppervlakkig vuil als mossen en algen te verwijderen. Diepgaand vuil, bijvoorbeeld veroorzaakt door uitlaatgassen, zit te diep in de ondergrond getrokken en wordt met stoomreinigen niet verwijderd. De techniek van het stoomreinigen is overigens wel effectief bij kalkzandstenen ondergronden. Het wordt ook veel bij monumentale panden gebruikt, omdat het minder krachtige schoonmaakwerk niet snel het uiterlijk van de gevel zal aantasten. Let wel op dat door het plotselinge temperatuurverschil tussen het geveloppervlak en de stoom geen losse stukjes van het oppervlak loskomen.

Je kunt zelf je gevel schoonhouden met de techniek van stoomreinigen. Het nadeel is dat het lang duurt voordat de gevel helemaal is gedaan. Het waterverbruik is hoog en het metselwerk kan het water zodanig absorberen dat er schade kan ontstaan. Als het vocht van buiten naar binnen trekt door de voegen of zachte bakstenen, kunnen er aan de binnenafwerking schimmels en mossen gedijen die uiteindelijk voor vlekken zorgen die moeilijk te verwijderen zijn. Het waterverbruik kan beperkt worden door het water herhaaldelijk te verstuiven onder lage druk en vervolgens af te spoelen onder druk. Het losgeweekte vuil kan worden afgenomen met een spatel of harde (niet metalen) borstel.

Straaltechniek

Straaltechnieken, beter bekend als zandstralen, is een techniek van mechanisch reinigen. Voor het straalmiddel kunnen verschillende stoffen worden gebruikt, bijvoorbeeld verschillende zandsoorten, gebroken glas, wateroplosbare granulaten). Het straalmiddel wordt met perslucht op de gevel gespoten. Soms wordt er water aan toegevoegd. Je hebt dus het onderscheid tussen ‘droog’ zandstralen en hydropneumatische straaltechnieken. De laatste wordt het meest toegepast. Bij de hydropneumatische straaltechniek worden perslucht, straalmiddel en water tegelijkertijd gebruikt. Er is ook een straaltechniek waarbij wel water maar geen perslucht wordt gebruikt. Het straalmiddel wordt samen met het water door de hogedrukreiniger meegevoerd. Niet alle oppervlakten zijn geschikt voor reiniging met een straaltechniek. Gladde en gepolijste oppervlakten behandelt men er doorgaans niet mee. Straaltechnieken zijn geschikt voor het verwijderen van verflagen, coatings, sterke vervuilingen, mits de te verwijderen laag minder sterk is dan de ondergrond.

Voor het zandstalen is in veel gemeentes een vergunning of ontheffing nodig. Gespecialiseerde bedrijven zijn meestal in het bezit van een permanente ontheffing voor het reinigen van gevels. Zo niet, dan moet de ontheffing tijdig worden aangevraagd, want er mag niet zonder de ontheffing met reiniging begonnen worden. De ontheffing en vergunning hebben te maken met de gevolgen van gevelreiniging voor de omgeving met betrekking tot het milieu en geluidsoverlast.

Een minder milieubelastende manier om de gevel te reinigen is het gebruik van een laserstraal. Deze kan korte periodes worden gericht op kleine oppervlaktes om donker vuil uit lichte materialen te elimineren. De laserstaal absorbeert de laag vuil, warmt het op en laat het verdampen. Omdat de ondergrond de laserstaal weerkaatst, is het risico van beschadiging zeer gering. Het is echter een hele dure methode en wordt daarom vrijwel uitsluitend gebruikt voor gebouwen met grote (vaak historische) waarde.

Tips & Reacties

Deel je eigen tip over gevelreiniging

En maak kans op een cadeaubon ter waarde van € 25!